بررسی تبدیل واکۀ /u/ به [i] در گویش لری سیلاخوری در چارچوب نظریۀ بهینگی

تبدیل واکۀگرد و پسین /u/ به واکۀ گسترده و پیشین [i]در گویش های لری و برخی گویش های زبان پارسی روی می دهد. این تبدیل شامل رخداد دو فرایند گردی زدایی و پیش­آمدگی می شود. هدف این مقاله تحلیل و تبیین دلیل رخداد و دلایل عدم رخداد این تبدیل واجی در بافت های گوناگون در گویش لری سیلاخوری در چهارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) از طریق دست یابی به یک رتبه بندی دربرگیرنده از محدودیت های مختلف است. در بخش های تحلیلی ابتدا دلایل زیر ساختی بودن واکۀ  /u/ارایه می شود. سپس استدلال می گردد که علتتبدیل این واکه به واکۀ [i]تسلط محدودیت نشان داریِ ایجاد کنندۀ این فرایند بر یک محدودیت پایایی است. در مرحلۀ دیگر که شامل بحث مفصل تر این مقاله می شود، عدم رخداد این فرایند در بافت های گوناگون مورد تحلیل قرار می گیرد. این گونه استدلال می شود که محدودیت های پایایی دیگری نیز وجود دارند که بر محدودیت نشان داریِ ایجاد­کنندۀ این فرایند مسلط هستند و در نتیجۀ تسلط آنها، این فرایند در بافت های خاصی رخ نمی دهد. این محدودیت های پایایی مشخص می کنند که بافت پس از واکۀ/u/ رخداد یا عدم رخداد تبدیل آن به واکۀ [i]را تعیین می کند. به بیانی دیگر، بافت پیش از این واکه در این میان هیچ گونه نقشی ندارد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و میدانی انجامگرفته است.